Voor u ligt de begroting van de gemeente voor het jaar 2025. In de voorbereidingen hierop is gebleken dat er flinke tekorten zijn ontstaan in alle jaren van de meerjarenbegroting. Bij de perspectiefnota van dit voorjaar kondigden we dit al aan. Sindsdien zijn we helaas geconfronteerd met extra tegenvallers. Het doorberekenen daarvan laat zien dat de gevolgen nog groter zijn dan in eerste instantie ingeschat. "Code rood" hangt niet meer als een donkere wolk boven ons maar is een feit geworden.
De begroting vormt de basis voor het financiële beleid van onze gemeente in het komend jaar en biedt een overzicht van verwachte inkomsten, uitgaven en investeringen. Het document dient als een hulpmiddel om de gemeentelijke doelstellingen te realiseren en om onze maatschappelijke en economische verantwoordelijkheden te waarborgen. Belangrijke uitgangspunten bij het opstellen van deze begroting:
- Duurzame financiële positie: Wij streven naar een gezonde financiële huishouding waarbij we verplichtingen na kunnen komen zonder onnodige risico's te nemen. Dit houdt in dat we zorgvuldig omgaan met onze middelen en reserves behouden voor onvoorziene omstandigheden.
- Verantwoordelijke uitgaven: De begroting is gebaseerd op het principe van verantwoord financieel management. Dit betekent dat uitgaven zorgvuldig worden afgewogen tegen het maatschappelijk belang en de lange termijn doelstellingen van de gemeente. Structurele lasten worden gedekt met structurele baten. We begroten behoedzaam.
- Transparantie en verantwoording: Wij leggen verantwoording af aan onze inwoners en stakeholders door duidelijkheid te bieden over hoe publieke middelen worden besteed.
In het coalitieakkoord ‘Nieuwe energie voor onze gemeente’ uit mei 2022 zijn de visie en toekomstplannen voor onze gemeente opgenomen, onderverdeeld in vier thema’s:
• Sociaal kloppend hart,
• Zuinig op ons klimaat,
• Aantrekkelijk wonen,
• Beuningen maken we samen.
Naast alle lopende ambities en plannen werken we hier als gemeente met alle inzet en energie aan. Door het hiervoor genoemde financieel zware weer zijn we nu genoodzaakt om scherpe keuzes te maken. De financiële tegenspoed heeft diverse oorzaken. Zo ontvangen alle Nederlandse gemeenten, dus ook Beuningen, de komende jaren minder geld uit het gemeentefonds van de Rijksoverheid. Tegelijkertijd zien we dat de Rijksoverheid steeds meer taken overdraagt aan gemeenten en aan bestaande taken hogere eisen stelt, zonder het bijbehorende budget. Daarnaast zien we dat lonen en prijzen blijven stijgen, wat vooral van invloed is op aanbestedingen. Het leidt - in combinatie met de ambities van onze gemeente - tot veel extra kosten.
De landelijke richtlijn voor gemeenten is om een sluitende begroting op te leveren. Dit sluit aan bij ons eigen uitgangspunt voor duurzame financiële stabiliteit. We willen financieel gezond blijven en zelf regie houden op de kosten. Dit betekent dat we nu moeten ingrijpen. Om de begroting voor 2025 sluitend te krijgen, hebben we een noodgreep moeten doen en maatregelen moeten nemen. In deze begroting ziet u deze keuzes terug. Ook een sluitende meerjarenbegroting past bij een duurzame financieel stabiele positie. Zo creëren we robuustheid en kunnen we nieuwe ontwikkelingen opvangen. Om die sluitende meerjarenbegroting te kunnen realiseren, is meer tijd nodig. Het college komt hiervoor met voorstellen.