7. Bestuur en algemene ondersteuning

Het Beuningse bestuur (bestaande uit: raad, commissies en college van B en W) en de ambtelijke organisatie maken onderdeel uit van het programma ‘Bestuur en algemene ondersteuning’. Ook het financiële beleid maakt onderdeel uit van dit programma. De gemeentelijke inkomsten, zoals de algemene uitkering uit het gemeentefonds en de gemeentelijke belastingen, zijn verwerkt in dit programma.

In dit programma staan ook de personele en materiële overhead, zoals automatisering, gemeentehuis en de gemeentewerf, diverse stelposten, stortingen aan en onttrekkingen uit de reserves en de post onvoorzien voor onverwachte noodzakelijke (kleine) uitgaven.

Bestuur
In een turbulente wereld met grote en complexe opgaven staan de Beuningse kernwaarden Verbinding, Betrokkenheid en Mooi plekje als een huis. Het gemeentebestuur sluit aan op de omgeving, zet zich in voor zichtbaarheid en toegankelijkheid en investeert in ontmoetingen en in zorgvuldige en tijdige communicatie. Onze blik ligt buiten het gemeentehuis en we zijn dichtbij onze inwoners, bedrijven en andere partners. Ook staan we voor integer bestuur, respectvolle behandeling en een inclusieve benadering. Verder werkt de gemeenteraad van Beuningen ook in de bestuursperiode 2022-2026 aan het versterken van de volksvertegenwoordigende, de kaderstellende en de controlerende rol.

Algemene uitkering
Gemeenten beschikken over verschillende inkomstenbronnen om de uitgaven voor hun taken te financieren. Eén van de belangrijkste inkomstenbronnen voor gemeente Beuningen is de algemene uitkering uit het Gemeentefonds.
De huidige stand van de uitkering uit het gemeentefonds is berekend op basis van de laatst bekende gegevens en dat is de meicirculaire 2024. De meicirculaire is gebaseerd op de voorjaarsbesluitvorming van het Rijk. Deze circulaire informeert de gemeente over de omvang en verdeling van de algemene-, de integratie- en de decentralisatie-uitkeringen uit het gemeentefonds voor de jaren 2024 en verder.

Ravijnjaar
Gemeenten gaan veel minder geld van het rijk ontvangen. Zo'n 2,5 miljard euro. Het rijk stapt over op een andere systematiek om het gemeentefonds te vullen. Dat gebeurt niet langer op basis van de trap-op-trap-af-methode, waarbij het gemeentefonds meegroeit met de uitgaven van de overheid. In plaats daarvan bepaalt de economische ontwikkeling (bbp) hoeveel geld gemeenten van Den Haag krijgen. Voor Beuningen betekent dit ongeveer 2,5 miljoen minder uitkering.
De prijs-accressen zijn door de nieuwe ramingen uit het Centraal Economisch Plan 2024 voor de loon- en prijsontwikkelingen flink lager dan de vorige raming. Cumulatief loopt dit flink op. Daarnaast is er nog een negatief accres doordat een flink deel van het volume-accres 22-25 weer wordt afgeroomd.
Het financiële tekort dwingt de gemeente om strategische keuzes te maken en hun uitgaven kritisch te evalueren.  
Deze nieuwe financieringssystematiek gaat al in per 1 januari 2024 in plaats van 1 juli 2027. Omdat dit vervroegen van de invoering invloed heeft op de lopende begroting is door het rijk besloten om de impact voor 2024 volledig en voor 2025 deels te dempen. Ook voor 2026 tot en met 2029 vindt compensatie plaats.
Dit betekend dat gemeenten in 2025 eenmalig 675 miljoen landelijk en voor Beuningen € 780.000 minder algemene uitkering ontvangen dan was voorzien in de laatste circulaire van het rijk.

Overige ontwikkelingen gemeentefonds
Sinds 2015 worden gemeenten geconfronteerd met een korting op het gemeentefonds. Deze korting is opgelegd, omdat gemeenten door gedwongen opschaling kosten zouden besparen. In de meicirculaire 2024 is de oploop van de opschalingskorting vanaf 2026, een structurele uitname van € 675 miljoen, definitief geschrapt.

Het kabinet Rutte IV had in aanvulling op de afspraken van de Hervormingsagenda Jeugd een extra korting van € 511 miljoen ingeboekt. Hiervan zou in 2025 al een korting van € 500 miljoen op de algemene uitkering worden geëffectueerd. In de meicirculaire wordt deze korting van € 500 miljoen in 2025 ongedaan gemaakt, omdat de maatregelen die tot besparing moet leiden nog niet zijn gerealiseerd. Om die reden wordt in 2025 incidenteel het bedrag van € 616.000 voor Beuningen toegevoegd aan de algemene uitkering. De negatieve stelpost van € 600.000 in het programma Jeugd wordt voor 2025 ook geschrapt waardoor dit een budgettaire neutrale ontwikkeling is.

Het Rijk en gemeenten werken aan de beheersbaarheid van de uitgaven van gemeenten in relatie tot de wettelijke zorgtaken Wmo. De verwachting is dat in de toekomst Wmo niet langer via de algemene uitkering van het gemeentefonds gaat maar via een aparte financiering.

Daarnaast wil het nieuwe kabinet de incidentele specifieke uitkering (SPUK) gelden opnemen in het gemeentefonds, met een korting van 10 procent.

Meicirculaire 2024
Hieronder ziet u de jaarlijkse fluctuatie van de Algemene Uitkering (AU) vanaf 2025 ten opzichte van de laatste doorrekening (decembercirculaire 2023).

Voor een uitgebreide opbouw van de Algemene Uitkering verwijs ik u naar bijlage 5.1 Algemene uitkering.

Stelpost

Nog te ontvangen rijksbijdrage jeugdzorg
In juni 2023 is Hervormingsagenda Jeugd vastgesteld. Deze agenda heeft als doel knelpunten in de jeugdzorg structureel aan te pakken. Een ander doel is het jeugdzorgstelstel financieel houdbaar te maken voor de toekomst. Dit is nodig om ook voor de toekomst te kunnen blijven borgen dat de meest kwetsbare jongeren de zorg kunnen blijven krijgen die nodig is. Gemeenten (VNG) en het Rijk hebben hiertoe afspraken gemaakt over het financiële kader tot 2028.
In de meicirculaire 2023 zijn voor 2024  en 2025 de middelen Jeugdzorg reeds beschikbaar gesteld.
Voor de jaren 2026 en verder zijn de middelen nog gereserveerd. Voor 2026 wordt een stelpost van 100% opgenomen. Voor 2027 t/m 2029 hanteren we voorlopig nog een stelpost van 75% van het gemeentelijk aandeel.